Reforma systemu emerytur rolniczych w 2023 roku przyniosła znaczące zmiany dla osób pracujących na roli. Poznaj aktualne zasady, warunki i możliwości, które otwierają się przed rolnikami planującymi przejście na emeryturę.
Nowe zasady emerytur rolniczych w 2023 roku
Nowelizacja przepisów w 2023 roku wprowadziła istotne udogodnienia dla rolników, szczególnie dla osób łączących pracę w rolnictwie z zatrudnieniem w innych sektorach. Najważniejszą zmianą jest zniesienie obowiązku zbywania gospodarstwa rolnego jako warunku otrzymywania świadczenia emerytalnego.
Ustawa z 28 kwietnia 2022 roku, obowiązująca od 15 czerwca 2022 roku, umożliwia rolnikom pobieranie emerytury z KRUS przy jednoczesnym zachowaniu własności gospodarstwa. To rozwiązanie pozwala na kontynuację rodzinnej tradycji gospodarowania bez rezygnacji z zabezpieczenia emerytalnego.
Zmiany w ustawie o ubezpieczeniu społecznym rolników
Ubezpieczeniu społecznemu podlegają:
- rolnicy i ich małżonkowie
- domownicy pracujący przy gospodarstwie
- pomocnicy rolnika
- osoby posiadające obywatelstwo polskie
- osoby uprawnione do wykonywania pracy na terytorium RP
Reforma uprościła procedury przyznawania emerytur rolniczych oraz wprowadziła nowe zasady naliczania kapitału początkowego dla osób pracujących w systemie rolniczym i powszechnym.
Wpływ nowych zasad na wysokość emerytur
Od 1 marca 2024 roku KRUS wprowadził następujące zmiany:
- waloryzacja wszystkich emerytur i rent rolniczych
- gwarancja minimalnego świadczenia na poziomie 1780,96 zł brutto
- nowe metody obliczania świadczeń dla dwuzawodowców
- mechanizmy indeksacji świadczeń dostosowane do kosztów życia
- integracja z powszechnym systemem emerytalnym
Kto ma prawo do emerytury rolniczej?
Podstawowe warunki uzyskania emerytury rolniczej:
| Kryterium | Wymagania |
|---|---|
| Wiek emerytalny kobiet | 60 lat |
| Wiek emerytalny mężczyzn | 65 lat |
| Minimalny okres ubezpieczenia | 25 lat |
Wiek emerytalny dla rolników
Rolnicy po osiągnięciu wieku emerytalnego mogą:
- kontynuować pracę w gospodarstwie
- łączyć dochody z emerytury z dochodami z działalności rolniczej
- zachować własność gospodarstwa
- przekazać gospodarstwo następcom (opcjonalnie)
Wymagany staż pracy i składki
Składki emerytalne rolników zależą od wielkości gospodarstwa i wynoszą kwartalnie 10% emerytury podstawowej za każdego ubezpieczonego. Dla gospodarstw powyżej 50 hektarów przeliczeniowych stosuje się dodatkowe stawki.
Możliwość wcześniejszej emerytury dla rolników
System przewiduje możliwość wcześniejszej emerytury dla rolników, uwzględniając specyfikę pracy na roli. Prawo to dotyczy głównie osób urodzonych przed 1 stycznia 1949 roku, natomiast rolnicy urodzeni między 1948 a 1969 rokiem mogą skorzystać z tego przywileju po spełnieniu dodatkowych wymogów.
Warunki uzyskania wcześniejszej emerytury
Przejście na wcześniejszą emeryturę rolniczą wymaga spełnienia określonych wymogów. Podstawowym warunkiem jest zaprzestanie prowadzenia działalności rolniczej oraz podleganie ubezpieczeniu społecznemu rolników do 31 grudnia 2017 roku, wraz z opłacaniem składek przez minimum 30 lat.
| Kryterium | Wymagania |
|---|---|
| Wiek dla kobiet | 55 lat |
| Wiek dla mężczyzn | 60 lat |
| Minimalny okres składkowy | 30 lat |
System przewiduje rozwiązania dla osób łączących pracę w rolnictwie z zatrudnieniem w innych sektorach. W takich przypadkach sumuje się okresy składkowe z obu systemów, zwiększając możliwość uzyskania wcześniejszej emerytury. Dokumenty należy złożyć w placówce KRUS wraz z odpowiednią dokumentacją potwierdzającą spełnienie wymogów.
Wypłata emerytur przez Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa
KOWR współpracuje z KRUS w zakresie obsługi świadczeń emerytalnych dla rolników. Do głównych zadań KOWR należą:
- obsługa wniosków o emeryturę rolniczą
- weryfikacja dokumentacji potwierdzającej okresy pracy
- koordynacja procesu przyznawania świadczeń
- wsparcie w kompletowaniu dokumentacji
- informowanie o uprawnieniach emerytalnych
Po reformie systemu emerytalnego KOWR zmodernizował procedury obsługi wniosków. Obecnie emerytury wypłacane są co miesiąc i podlegają corocznej waloryzacji. Rolnik może zachować własność gospodarstwa po przejściu na emeryturę. Wnioski przyjmowane są w placówkach KRUS, a KOWR uczestniczy w weryfikacji uprawnień, szczególnie w sprawach wymagających dodatkowych wyjaśnień.
