Jeśli borykasz się z niepełnosprawnością uniemożliwiającą samodzielne funkcjonowanie, państwo oferuje specjalne wsparcie finansowe. Dowiedz się, jakie warunki należy spełnić, aby otrzymać świadczenie uzupełniające i jak przejść przez proces składania wniosku.
Czym jest świadczenie uzupełniające dla osób niezdolnych do samodzielnej egzystencji?
Świadczenie uzupełniające to forma wsparcia finansowego realizowana przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Program skierowany jest do osób, które ze względu na poważne problemy zdrowotne nie są w stanie funkcjonować samodzielnie w codziennym życiu. Wsparcie ma charakter comiesięcznego zasiłku pieniężnego, którego celem jest poprawa jakości życia osób z niepełnosprawnościami uniemożliwiającymi samoobsługę.
Definicja i cel świadczenia
Świadczenie uzupełniające stanowi dodatkowe wsparcie finansowe dla osób, które z powodu długotrwałych problemów zdrowotnych utraciły zdolność do samodzielnego funkcjonowania. Ma ono na celu zmniejszenie obciążenia związanego z kosztami:
- opieki medycznej
- rehabilitacji
- specjalistycznych usług opiekuńczych
- zakupu leków i środków pomocniczych
- dostosowania mieszkania do potrzeb osoby niepełnosprawnej
Podstawy prawne świadczenia uzupełniającego
Świadczenie funkcjonuje w oparciu o Ustawę z dnia 31 lipca 2019 r. o świadczeniu uzupełniającym dla osób niezdolnych do samodzielnej egzystencji. Ustawa weszła w życie 1 października 2019 roku i określa:
- zasady przyznawania świadczenia
- kryteria kwalifikacyjne
- procedury składania wniosków
- sposób wypłaty świadczenia
- tryb odwoławczy
Kto może ubiegać się o świadczenie uzupełniające?
O świadczenie mogą ubiegać się:
- obywatele Polski zamieszkujący na terytorium RP
- obywatele państw UE i EFTA z prawem pobytu w Polsce
- obywatele Konfederacji Szwajcarskiej
- cudzoziemcy legalnie przebywający na terenie kraju
Kryteria kwalifikacyjne
Podstawowym warunkiem jest posiadanie odpowiedniego orzeczenia potwierdzającego niezdolność do samodzielnej egzystencji. ZUS uznaje:
- orzeczenie o całkowitej niezdolności do pracy i samodzielnej egzystencji
- orzeczenie o niezdolności do samodzielnej egzystencji
- orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności
Dokumenty wymagane do złożenia wniosku
Do wniosku ESUN należy dołączyć:
- orzeczenie o niezdolności do samodzielnej egzystencji
- dokumenty potwierdzające tożsamość
- zaświadczenie o miejscu zamieszkania
- dokumenty o wysokości innych pobieranych świadczeń
- w przypadku cudzoziemców – dokumenty potwierdzające legalny pobyt
Jak obliczane jest świadczenie uzupełniające?
Maksymalna kwota świadczenia wynosi 500 zł miesięcznie. Wysokość jest uzależniona od sumy innych pobieranych świadczeń ze środków publicznych. ZUS stosuje mechanizm, w którym od kwoty maksymalnej odejmuje nadwyżkę dochodów ponad ustalony próg.
| Rodzaj świadczenia | Wpływ na wysokość świadczenia uzupełniającego |
|---|---|
| Emerytury i renty | wliczane do limitu dochodowego |
| Świadczenia z KRUS | wliczane do limitu dochodowego |
| Świadczenia z systemu zabezpieczenia społecznego | wliczane do limitu dochodowego |
Wpływ innych świadczeń na wysokość świadczenia uzupełniającego
Wysokość świadczenia uzupełniającego jest bezpośrednio powiązana z innymi formami wsparcia finansowego. W przypadku świadczeniobiorców KRUS, emerytury i renty rolnicze wliczają się do ogólnej sumy dochodów, która wpływa na ostateczną kalkulację świadczenia uzupełniającego. Przekroczenie ustawowego progu skutkuje proporcjonalnym zmniejszeniem wypłacanej kwoty.
| Rodzaj świadczenia | Sposób uwzględnienia |
|---|---|
| Zasiłek pielęgnacyjny | wliczany do ogólnej kwoty świadczeń |
| Świadczenia rodzinne | sumowane z pozostałymi świadczeniami |
| Dodatki kombatanckie | uwzględniane w kalkulacji |
| Pomoc socjalna | brana pod uwagę przy obliczeniach |
Jak złożyć wniosek o świadczenie uzupełniające?
Proces ubiegania się o świadczenie uzupełniające rozpoczyna się od przygotowania odpowiedniego formularza. Dokumenty można pobrać w oddziałach ZUS, na oficjalnej stronie internetowej lub w placówkach KRUS dla osób pobierających świadczenia emerytalno-rentowe z tego organu.
- Wniosek należy złożyć do instytucji wypłacającej główne świadczenie (ZUS, KRUS lub inny organ emerytalno-rentowy)
- Dokumentację można dostarczyć osobiście, pocztą lub przez platformę PUE ZUS
- Wymagane jest dołączenie kompletu dokumentów potwierdzających uprawnienia
- Po złożeniu wniosku rozpoczyna się procedura weryfikacyjna
Procedura składania wniosku
Podstawą procesu jest wypełnienie formularza ESUN. Do wniosku należy dołączyć:
- orzeczenie o niezdolności do samodzielnej egzystencji
- dokumentację medyczną uzasadniającą stan zdrowia
- informacje o wszystkich pobieranych świadczeniach (w przypadku KRUS)
- dokumenty potwierdzające uprawnienia przedstawiciela lub pełnomocnika (jeśli dotyczy)
Czas oczekiwania na decyzję
Standardowy okres rozpatrywania wniosku wynosi od 30 do 60 dni od momentu złożenia kompletnej dokumentacji. Termin może ulec wydłużeniu w przypadku:
- konieczności uzupełnienia dokumentacji medycznej
- potrzeby przeprowadzenia dodatkowych badań przez lekarza orzecznika
- weryfikacji złożonych dokumentów
- dużej liczby wniosków w danym okresie
- skomplikowanego charakteru sprawy
Od decyzji odmownej przysługuje prawo odwołania w ciągu 30 dni od daty doręczenia. Status wniosku można sprawdzać telefonicznie lub przez platformę PUE ZUS.
